Urzędy mają być bardziej elektroniczne

– Dziś w skali roku takich relacji obywatel-organy państwa jest 21 mln. Tylko 5 proc. z tego (950 tys.) odbywa się w obiegu elektronicznym. Widać więc, jak bardzo jest nam potrzebny wielki skok – powiedział Boni.

Łatwiej o profil zaufany
Pierwszym krokiem obywatela w elektronicznym kontaktowaniu się z urzędem powinno być założenie profilu zaufanego, czyli darmowego podpisu elektronicznego do kontaktów z instytucjami publicznymi. Taki profil zakłada się na platformie ePUAP, która staje się obecnie centrum e-usług publicznych. Jednak aby można się było profilem posługiwać, trzeba go najpierw potwierdzić, co oznacza jedną wizytę w urzędzie. Dla wielu osób jest to sporym utrudnieniem.

Dzięki projektowanej ustawie sieć takich miejsc, gdzie można potwierdzić profil zaufany, zostanie rozszerzona o placówki Poczty Polskiej i banki. Rozwój e-usług zależy od tego, jak wiele z nich pojawi się na e-PUAP. Ustawa poszerzy grono instytucji, które będą mogły kontaktować się z obywatelami za pośrednictwem e-PUAP: im więcej będzie takich usług, tym bardziej potrzebny będzie profil zaufany.

Łatwiejszy e-kontakt, prostsze e-formularze
Ustawa ułatwi też korespondencję elektroniczną, nakładając na urzędy obowiązek posługiwania się e-skrzynkami podawczymi w jednolitym standardzie (dziś skrzynki bywają różne, nie ma gwarancji, że przyjmą każde pismo podpisane cyfrowo).Dla obywatela oznacza to łatwość korzystania z tej formy kontaktu z urzędami – skrzynki w każdym urzędzie mają działać na podobnej zasadzie i przyjmować każde podpisane cyfrowo pismo.

Kolejnym krokiem ma być porządkowanie wzorów dokumentów: urzędy będą musiały zgłaszać wzory dokumentów elektronicznych do centralnego repozytorium wraz z opisami usług do ministra ds. informatyzacji możliwych do zrealizowania przy wykorzystaniu tych wzorów oraz udostępniać formularze elektroniczne. Formularze niespełniające wyznaczonych standardów będą mogły być usuwane z ePUAP-u, by nie myliły obywateli.

Jeżeli jakąś sprawę da się załatwić elektronicznie, podmioty publiczne będą musiały przygotować odpowiednie elektroniczne wzory pism i formularze.

E-dokument równy papierowemu
Ustawa zrównuje drogę elektroniczną z papierową w korespondencji z urzędem. Jeśli obywatel zainicjuje korespondencję elektronicznie, urząd będzie musiał korespondować z nim przez internet.Resort administracji i cyfryzacji zaznacza, że chodzi tu o korespondencję podpisaną profilem zaufanym albo podpisem kwalifikowanym, a nie po prostu maile.

Chodzi tu m.in. istotne dla pewności w obiegu prawnym przepisy dotyczące skutecznego doręczenia korespondencji, czyli momentu, w którym można uznać, że pismo zostało doręczone. W przypadku korespondencji papierowej przepisy określają, że jest to po dwóch doręczonych awizach i po upływie 14 dni (nazwa się to „fikcją doręczeń”). Ustawa wprowadza analogiczny przepis w sprawie korespondencji przekazywanej drogą elektroniczną.

E-zmiany w postępowaniu administracyjnym
Planowane przez ustawę o informatyzacji zmiany w Kodeksie postępowania administracyjnego ułatwią czynności w postępowaniu administracyjnym. Dopuszczona zostanie forma dokumentu elektronicznego przy:
• udzielaniu pełnomocnictwa procesowego,
• składaniu zeznań lub wyjaśnień,
• elementach wezwania organu obejmujących komunikację elektroniczną,
• sporządzeniu przez urzędnika adnotacji;
• wezwaniu na rozprawę.

W postępowaniu administracyjnym dopuszczone zostaną elektroniczne kopie dokumentów papierowych (skany) po uwierzytelnieniu np. kwalifikowanym certyfikatem lub profilem zaufanym – o ile obywatel nie może uzyskać zaświadczenia w formie dokumentu elektronicznego. To nie wszystko – wprowadzona zostanie możliwość elektronicznego wglądu w akta sprawy.

W postępowaniu sądowoadministracyjnym wprowadzona będzie możliwość wnoszenia przez stronę/uczestnika postępowania do sądu administracyjnego pism w formie dokumentu elektronicznego i doręczania dokumentów przez sąd administracyjny stronom drogą elektroniczną oraz możliwość wglądu w akta sprawy prowadzone w postaci elektronicznej (alternatywa dla dotychczasowego sposobu zapoznania się z treścią pism w sprawie, tj. osobistego stawiennictwa w siedzibie sądu).